Anlatım biçimleri nelerdir?

Bu bölümdeki metnin içeriğini inceleyerek anlatım biçimleri nelerdir sorusu ile ilgili araştırm aödevi için kısaca fikir edinebilirsiniz.

Okuduğumuz her metinde, paragrafta yazarın kullandığı anlatım biçimleri vardır. Bunlar açıklayıcı, öyküleyici, betimleyici ve tartışmacı olarak dört tanedir. Anlatım biçimleri yazarın anlatımını ortaya koyan bir tekniklerdir. Şimdi her biriyle ilgili kısaca bilgi verelim.

Bir paragrafta okuyucuya bilgi vermek, ve onu aydınlatmak amaçlanmışsa orada açıklayıcı anlatım biçimi kullanılmıştır. Açıklayıcı anlatım tekniğinde öğretme esası göze çarpar. Yani bizler açıklayıcı anlatımla yazılan bir parçayı okurken konu hakkında bilgi sahibi olur, aydınlanırız. Aynı zamanda açıklayıcı anlatımda tanıtım, detaylandırma ve sonuç bölümleri de olabilir. Bir konu hakkında kesin bilgi edinmek için açıklayıcı anlatımla yazılan metinleri okumak işe yarar.

Bir olayı yer ve zaman etrafında akışına uygun bir şekilde anlatan tekniğin adı da öyküleyici anlatımdır. Öykülemede kesinlikle bir olay var ve bu olay oluş sırasına göre bir düzende hikaye gibi anlatılmaktadır. Kahramanın yaşadığı olay başından sonuna kadar bir sırayla anlatılır. Bir de öyküleyici anlatımda hareket ağır bastığı için fiiller sık kullanılır. Öyküleyici anlatım olayların hareket halinde verilmesidir.

Herhangi bir şeyi belirgin özellikleriyle anlatarak okuyucunun gözünde canlandırma amacı taşıyan anlatım biçimine de betimleyici anlatım denir. Betimleyici anlatımda belirgin özellikler olarak kastedilen isimlerin niteliği olan sıfatlardır. Betimlenen şey bir manzara, ev, deniz kenarı, insanın dış görünüşü, bir şehir, kısacası akla gelebilecek her şey olabilir. Bunun dışında insanların betimlemesi yapılırken kişisel ve fiziksel özelikler tarif edilir.

Son olarak yazarın kendi inandığı bir düşünceyi okuyucuya kabul ettirmek için yanlış olan düşünceyi çürütme politikası güttüğü anlatım biçimi de tartışmacı anlatım olarak bilinir. Tartışmacı anlatım tekniğini kullanan bir yazar gerekçelerini ortay koyar. Neyin doğru olması gerektiğini verdiği örneklerle kanıtlama yoluna gider. Bir bakıma kendi düşüncesini kabullenmeleri için okuyucuyu ikna etmeye çabalar.