Haber Kipleri ve Dilek Kipleri ile İlgili Örnekler

Haber kipleri ve dilek kipleri ile ilgili örnekler yazınız.

Haber kiplerinin bir diğer adı bildirme kipleri olarak kullanılır. Haber kipleri görülen geçmiş zaman, öğrenilen geçmiş zaman, şimdiki zaman, gelecek zaman ve geniş zaman olmak üzere beş adettir. Haber kipleri, aklımızda kalıcı olması için “er-ecek-miş-di-yor” şeklinde şifrelenir. Haber kiplerini bulmak istiyorsak zaman bildirip bildirmediğine bakmalıyız. Dilek kipleri ise gereklilik kipi, dilek-şart kipi, istek kipi ve emir kipi halinde kullanılan dört adet kipten oluşur. Dilek kipleri eklerinin şifresi ise “meli-sa-ya emir yok” şeklinde kullanılabilir. Dilek kipleri kesinlikle zaman bildirmez. Bir isteği, bir zorunluluğu, şartı, dileği veya emri bildirir.

Not: Haber kipi ve dilek kipi arasındaki fark şöyledir. Haber kipleri kesin olarak zaman anlamı taşır. Dilek kiplerinde ise zaman anlamı hiçbir şekilde yoktur. Bu yöntemle haber kipi ile dilek kipini kolaylıkla ayırt edebilirsiniz.

1. Önümüzdeki hafta yurdumuzda kar yağışları görülecek. (zaman bildirdiği için haber kipi)

2. Bugün aldığım ders notlarını okulda unuttum. (zaman bildirdiği için haber kipi)

3. Okuyup gelecekte iyi bir iş sahibi olmalısınız. (gereklilik bildirdiği için dilek kipi)

4. Bizim buralara da lapa lapa kar yağsa. (dilek ifade ettiği için dilek kipi)

5. Anlamadığım bu soruyu yarın öğretmene sorayım. (istek belirttiği için dilek kipi)

6. Aynı anda konuşunca çok şaşırdı. (zaman anlamı taşıdığı için haber kipi)

7. Leblebili kebap herkesin beğenisini kazanıyor. (zaman bildiriyor onun için haber kipi)

8. Siz hentbol oynamaya devam edin. (emir bildirdiği için dilek kipi)

9. Antalya’da otelin duvarına tekne çarpmış. (zaman belirttiği için haber kipi)

10. Üniversite öğrencileri mezuniyet gününde doyasıya eğlendiler. (zaman belirttiği için haber kipi)

11. Yarışmaya katılmak istemediğimi açıkça söyleyeyim.(istek bildirdiği için dilek kipi)

12. Her gün yüzlerce soru aklımı meşgul eder. (zaman anlamı var, dolayısıyla haber kipi)

Bu akşam maça gideceksiniz. (gelecek zaman kipi)

Bütçemizin arttığını söylediler. (görülen geçmiş zaman)

Yarın okulda görüşürüz.(geniş zaman)

Başarı ortalamasında ilk üçe girmiş. (duyulan geçmiş zaman)

Genel olarak müzik dinlerim. (geniş zaman)
Oyuncunun düşmesi hastalığını tetiklemiş. (duyulan geçmiş zaman)

Derste haber kiplerini anlattı. (görülen geçmiş zaman)

Bizimkiler törende gösteri yapacaklar. (gelecek zaman)

Bugünden itibaren havalar soğuyor. (şimdiki zaman)
Böyle davrandığını bilseler üzülürler. (geniş zaman)