Kafa karışıklığını gidermek için sizlere bu yazımızda ilgi eki ile iyelik eki arasındaki farkın ne olduğunu kısaca anlatacağız.
İlgi eki dediğimiz ekler "-ın, -in ,un, -ün" ekleri olup kelimeler arasında ilgi kurmaya yarayan eklerdir. İyelik ekleri ise geldiği kelimedeki varlığın kim ya da neye ait olduğunu ifade eder. Yani ilgi ekinden kesinlikle bir ait olma durumu söz konusu değilken iyelik ekinde mutlaka bir şeye ait olma anlamı vardır.
Mesela "Sözün dozunu iyi ayarlamak lazımdır." cümlesinde söz kelimesine gelen "-ün" eki ilgi ekidir. Görüldüğü gibi herhangi bir aitlik bildirmiyor.
Ancak "Sözün o kadar ağır ki zoruma gitti." cümlesine baktığımızda burada söz sana ait anlamı çıkıyor. Yani senin sözün diyebiliyoruz. Bu durumda bu cümledeki "-ün" eki iyelik ekidir.
Kısaca toparlarsak başına senin getirip okuyabiliyorsak iyelik ekidir, senin sözcüğünü getiremiyorsak ilgi ekidir. Bir de ait olma anlamı atıyorsa iyelik ekidir, aitlik yoksa ilgi ekidir. Bu iki yolla bir ekin ilgi eki mi, iyelik eki mi olduğunu kolaylıkla ayırt edebiliriz. Birkaç örnek verelim ki daha iyi anlayın.
Kalemin ucu sivriymiş. (sözcükler arasında ilgi kurmuş, ilgi eki)
Kalemin çok güzel yazıyormuş. (aitlik bildiriyor, iyelik eki)
Defterin kapağı yırtılmış. (ilgi kurmuş, ait olma anlamı yok, ilgi eki)
Defterin bence çok kalın. (ait olma anlamı taşıyor, defter sana ait, iyelik eki)
Tags:
6. Sınıf Konu Örnekleri